Elektrikli araçların (EV’ler) dünya çapında ve Türkiye’de giderek artan popülaritesi, sürdürülebilir ulaşım hedeflerine ulaşmada ve karbon emisyonlarını azaltmada kritik bir rol oynamaktadır. Bu artışla birlikte, EV kullanıcılarının ihtiyaçlarını karşılayacak güvenilir, hızlı ve yaygın bir şarj altyapısının oluşturulması zorunlu hale gelmiştir. Türkiye’de elektrikli araç şarj istasyonlarının kurulumu ve işletilmesi, Türk Standardları Enstitüsü (TSE) tarafından yayınlanan TS 13912 standardı ile düzenlenmektedir. Bu standart, şarj istasyonlarının güvenli, verimli ve standartlara uygun bir şekilde kurulması ve işletilmesi için temel bir çerçeve sunmaktadır. Bu Sıkça Sorulan Sorular (SSS) belgesi, TS 13912:2025 standardı hakkında en çok merak edilen konuları ele alarak, elektrikli araç şarj istasyonlarıyla ilgilenen tüm paydaşlara (şarj ağı işletmecileri, kurulum firmaları, elektrik mühendisleri, yatırımcılar ve EV kullanıcıları dahil) kapsamlı ve anlaşılır bilgiler sunmayı amaçlamaktadır. Bu belge, standardın gerekliliklerini ve en iyi uygulamalarını açıklayarak, sektördeki bilgi boşluğunu doldurmaya ve güvenli bir şarj altyapısının gelişimine katkıda bulunmayı hedeflemektedir.
Muayene, Belgelendirme ve İşletme Süreçleri
1. Elektrik projesi (Ek E’ye uygun)
2. Elektriksel uygunluk raporu (Ek D’ye göre)
3. TS EN IEC 61851-1/23 standardına uygunluk testi raporu
4. Şarj ağına bağlantı varsa: Şarj ağı işletmecisi lisans bilgileri
• Her 2 yılda bir periyodik muayene zorunludur.
• Önemli değişiklikler (ünite ekleme, güç değişimi vb.) durumunda yeniden ilk kurulum muayenesi gerekir.
Şarj istasyonunun kurulum ve işletmesinden sorumlu tüzel kişi (EPC firması veya işletmeci)
• Şarj yönlendirme tabelaları (Ek C’ye uygun)
• Engelli kullanım işaretleri
• Çağrı merkezi iletişim bilgileri
• Şarj panosunda “EABD ile birlikte kullanım içindir” etiketi
Yıldırımdan Korunma ve SPD Kullanımı
• LPS olmayan alanlar → Tip 2 SPD (ilave koruma gerekebilir)
• LPS olan alanlar → Tip 1 + Tip 2 SPD
• Açık alanlar → EABD başına ayrı SPD + topraklama + eşpotansiyel ağ zorunludur
Şarj Yöntemleri ve Güvenlik
1. Yöntem 1 – Standart priz ile şarj (güvenli bulunmaz, standart dışıdır)
2. Yöntem 2 – Kontrol kutulu portatif kablo ile şarj (sınırlı kullanımda kabul edilir)
3. Yöntem 3 – AC kontrollü sabit besleme (güvenli ve yaygın kullanılan yöntem)
4. Yöntem 4 – DC hızlı şarj (doğrudan batarya beslemesi, ileri düzey güvenlik önlemleri gerekir)
Evet. Tüm sistemlerde aşağıdaki koruma yöntemleri zorunludur:
• Tip B RCD veya
• Tip A/F RCD + RDC-DD (6 mA hassasiyetli)
Kurulum ve Güvenlik
Hayır. Şarj istasyonları yalnızca “tehlikesiz bölgeler” olarak tanımlanan alanlara kurulabilir. TS EN IEC 60079-10-1 standardına göre patlayıcı gaz ortamı riski taşıyan yerlerde kurulum yasaktır.
Evet. Ancak aşağıdaki standartlara uygunluk zorunludur:
• TS 12820 (Akaryakıt İstasyonları)
• TS 13612 (CNG İstasyonları)
• TS 13772 (LNG İstasyonları)
• TS 11939 (LPG İstasyonları) Şarj istasyonları yalnızca tehlikesiz bölgeler içinde kurulabilir.
Şarj istasyonu kurulmadan önce ilgili bölgedeki şebeke işletmecisinden alınacak “Olumlu Görüş Belgesi” zorunludur. Bu belge, mevcut altyapının talep edilen güç ihtiyacını karşılayıp karşılamadığını doğrular.
TS 13912:2025 standardı, elektrikli araç şarj istasyonlarının güvenli, verimli ve standartlara uygun bir şekilde kurulması ve işletilmesi için hayati bir öneme sahiptir. Bu SSS belgesi, standardın temel yönleri hakkında kapsamlı bir genel bakış sunarak, ilgili tüm paydaşların bilinçli kararlar almasına ve düzenlemelere uygun hareket etmesine yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Standardın tam metninin ve ilgili diğer standartların detaylı olarak incelenmesi, daha derinlemesine bilgi edinmek isteyenler için önemli bir kaynaktır.
